منصور ماتریدی و نصایح او

ابو منصور محمد بن محمود ماتریدی حنفی امام الهدی سمرقندی متوفی به سال 333 هجری قمری از اهالی روستایی به نام ماترید در حوالی سمرقند بوده است او از مشایخ روزگار خود به شمار میرفته و آثار زیابی به نام او به ثبت رسیده است این پند نامه در 10 باب به زبان دری از او باقی مانده  است. پند نامه نویسی در دوره پیش از اسلام و هم بعد از اسلام تا زمان ما رواج داشته که شماره های زیادی از آن ها را میشناسیم پند نامه مورد بحث در عهد اسلامی شاید کهن ترین از نوع در شمار آید.


 

1.    خویشتن شناسی بزرگ سرمایه دان

2.    دانش را خوار مدار

3.    تقوا را سپاه بی هزیمت شمر

4.    خود را در علم از همه کمتر دان

5.    کس را به افراط منع کن و مستای

6.    نخست اندیشه کن آنگاه بگوی

7.    بخشنده و بخشاینده خدا را دان

8.    اگر صلح نه به مراد رود جنگ را باش

9.    دشمن را در حال خوار مدار

10.                       جهان از عیب و هنر خالی نیست عیب مجوی

11.                       چندانی مستای کسی را اگر خواهی نتوانی نیکویی

12.                       خصومت و تعصب را نجاست شمر

13.                       اگر در بند چیزی کسانی خود را بنده ایشان دان

14.                       خلق را به خویشتن امیدوار گردان

15.                       عزت و عشرت را در عدل و انصاف دان

16.                       از پیشه خود ننگ مدان

17.                       به رضائی خلق زنده گانی خوش گردان

18.                       بر متکبران تکبر فریضه شمر

19.                       به چشم عقارت به هیچ کس منگر

20.                       دوزغ نقد نادانی را شمر

21.                       رشتۀ امید هرگز مگسل

22.                       خواسته را فدایی تن کن

23.                       بر گذشته و شکسته و ریخته افسوس مخور

24.                       ریانی به هنگام را سود پندار

25.                       شغل اگر چه خورد باشد به نا آزموده مده

26.                       مرگ و زنده گانی بی منفعت را یکی شمر

27.                       از آسمان بزرگتر سخن را دان

28.                       هر چه شرف علم بدان پیوسته نیست آنرا هیچ نام نی

29.                       معلمی بر حقیقت جزء خدایی را مدار

30.                       مزدور به حرب مفرست

31.                       علم اگر چه دور باشد بطلب

32.                       آبادانی ملک خواهی بر خلق ببخشای

33.                       دشمن فساد را فریضه دان

34.                       امام گزیده گیر نه اما نا اهل

35.                       دین را با علم نگهدار

36.                       اگر خلق را دوست خوایی مال را دشمن گیر

37.                       در آن کوش که بعد از مرگ زنده شوی