مبحث اول 1- تعریف خواستگاری : عبارت از پیشنهاد زنا شوهری در آینده می باشد که این پیشنهاد غالباً توسط مرد نسبت به زنی که امکان ازدواج به او موجود نباشد صورت میگیرد.
2- تعریف نامزدی : قانون مدنی کشور ما در ماده 63 خود نامزدی را چنین تعریف نموده است: (نامزدی عبارت از وعده به ازدواج است هر کدام از طرفین میتوانند از آن منصرف شوند) 3- شرایط نامزدی و خواستگاری : علما و دانشمندان اسلامی جهت صحت خواستگاری و نامزدی دو شرط را پیش بینی مینمایند. الف – عدم موجودیت موانع شرعی بین زن و مرد: بدین معنی که خواستگاری و نامزدی با زن مورد نظر در صورتی مجاز میباشد که بین دو شخص موانع که توسط شریعیت اسلامی و قانون مدنی پیش بینی شده است موجود نباشد. موانع شرعی و قانونی به دو شکل میباشد: 1- موانع شرعی موبد یا حرمت ابدی: عبارت از موانع است که در صورت موجودیت آن شخص چه حال و چه آینده نمیتواند با زن مورد نظر نامزد شود در جمله این موانع اصول و فروع خودش، فروع پدر و مادرش و طبقه اول فروع اجدادش که بطور ابدی حرام و ممنوع است شامل میباشد. 2- حرمت موقت: الف: عبارت از آن نوع حرمت است که یک شخص بعد از رفع آن موانع می تواند با زن مورد نظر نامزد شده یا ازدواج نماید . در جمله ممانعت های موقت جمع بین دو خواهر، خاله و عمه آنها زن مشرکه غیر کتابی و معتده غیر شامل می باشد. ب: زن خواستگاری شده نباید نامزد شخص دیگر باشد. اگر زن مورد نظر نامزد شخص دیگر باشد تا زمانیکه انصراف از آن صورت نگرفته باشد. خواستگاری به آن جواز ندارد . حدیث مبارک در زمینه چنین میفرماید: ( شخص نباید بالای خواستگاری برادرش خواستگاری کند. تا زمانیکه برادرش از آن منصرف نشده باشد) مبحث دوم انصراف از نامزدی و نتایج حقوقی آن: انصراف از نامزدی در دو حالت ذیل مطرح میگردد: اول- انصراف از نامزدی دارای علت موجه : 1- در صورتیکه یکی از طرفین با شخص ثالث رابطه جنسی داشته باشد. 2- در صورتیکه یکی از طرفین بنابر ارتکاب جرم محکوم به حبس شده باشد. 3- در صورتیکه یکی از طرفین به امراض جنسی و یا امراض صعب العلاج مثل سرطان ، توبرکلوز و غیره مبتلا باشد 4- در حالتی که یکی از طرفین بدون موجودیت کدام سبب موجه ازدواج را به مدت نامعلوم به تاخیر اندازد. انصراف از نامزدی بدون کدام دلیل موجه : این حالت به ندرت واقع می شود و معمولاً در مواردی است که یکی از طرفین نسبت بدخلقی، عصبانیت و یا سو ظنی که نسبت به دیگری میداشته باشد واقع می شود. در هر دو حالت فوق اشیای استهلاکی یا مصرفی از قبیل مواد خوراکی ، دستمال، مصارف مهمانی جهت آشنایی و مصارف مسافرت های تفریحی قابل جبران نمیباشد ولی اشیای که معمولاً نگهداری می شوند از قبیل حلقه نامزدی ساعت بند دست گوشواره و سایر زیورات قابل استرداد می باشد. در قسمت مهر نظر عموم دانشمندان اسلامی اینست که باید مسترد گردد. اگر عین آن باقی مانده باشد و در صورت هلاک یا استهلاک باید قیمت روز آن را پرداخت نماید. |