نقش کارگردان
حرفۀ کارگردانی در تولید برنامه های مختلف و در سازمانهای تلویزیونی مختلف متفاوت است. کارگردان اغلب در مورد تمام جنبه های برنامه، از آغاز تا پایان، کاملاً مسئول است. در برنامه هایی هم وظیفۀ کارگردان خلق و ارائۀ موضوع برنامه است؛ در حالی که تهیه کننده با سازماندهی تولید و کارهای اداری و مالی و برنامه درگیر است.
شغل کارگردانی ایجاب می کند که همواره عامل کلیدی در گروه تولید به حساب آید و تمام کار ها و وظایف افراد گروه را هماهنگ و متحد و افراد گروه را هدایت کند.
وظایف کارگردان
همان طور که انتظار می رود، برنامه های تولیدی مختلف، خواسته های ویژۀ خود را بر کارگردان تحمیل می کنند. در برخی از این برنامه ها، کارگردان مجبور است در کمترین زمان ممکن تصمیم بگیرد؛ سرعت انتخاب آنی و سرعت انتقال داشته باشد؛ وقایع و حوادث را بروشنی و وضوح عرضه کند و هیچ عمل و اتفاق مهمی را از قلم نیندازد.
هنگام ضبط و تولید یک برنامۀ ورزشی، کارگردان تلویزیونی نقطۀ دید دوربین را طوری تنظیم می کند که بهترین پوشش تصویری را داشته باشد، باید بر قدرت انتخاب فوری و لحظه ای و مقدار قابل توجهی شانس تکیه کند.
در یک برنامۀ مسابقۀ تلویزیونی، هر چند کارگردان از قبل و با دقت چهارچوب عملی خاصی را از کار هایی که باید انجام گیرند تدارک دیده است، اما همیشه برای شکار لحظه های واکنشهای غیر منتظرۀ شرکت کنندگان در مسابقه آماده است.
در نوع دیگری از برنامه های تولیدی، برای لحظه لحظۀ برنامه، به طور منظم برنامه ریزی می شود. دوربین و وسایل دریافت و ضبط صدا، به عنوان ابزار های ایجاد تفاهم و مجاب کننده ، شکل یا فضای ویژه ای را برای سمت و سو دادن و تاثیر گذاری بر پاسخهای آتی بینندگان خلق می کنند. در تولید یک برنامۀ نمایشی، کارگردان با دقت متن برنامه را تحلیل می نماید و در ذهن خود مجسم می کند که چگونه می تواند برای خلق معنی و مفهوم احساسی جالب موجود در متن برنامه، آن را به تصویر بکشد.
سرانجام، انواع دیگر برنامه های تولیدی، مثل اخبار و جنگها ،وجود دارند که نقش کارگردان در آنها کنترول و تامین چارچوبی برای شکل عرضۀ برنامه است. این برنامه ها در قالب مجموعه ای از موضوع ها و مطالب جداگانه ای توسط پژوهشگران ، گزارشگران خبری و غیره تهیه می شوند.
شیوه کار کارگردان
کارگردانان با یکی از دو روش عمدۀ زیر کار می کنند:
· روش انتخابی. کارگردان در حالی که شکل کلی برنامه را تنظیم می کند و گسترش می دهد، به طور اساسی در تولید برنامه، بر تلاشهای ویژۀ گروههای کارشناس سازندۀ برنامه تکیه دارد. به طور مثال، تصویر برداران نما های بسیار خوب و تاثیر گذاری را عرضه می کنند و طرح دکور و نور توسط کارشناسان بسیار هنرمند گروه ارائه می شود. کارگردان نظریات آنها را می پذیرد و (اگر لازم بود – م) تغیراتی را اعمال می کند. اما اغلب بیشترین تلاش و توجه کارگردان بر هماهنگی بین فعالیتهای کل مجموعه ، حرکات بازیگران و مجریان و اجرای برنامه ، خلق نماهای خوب و برش آنها متمرکز است. هنگام پخش یک برنامۀ زنده با ضرب و آهنگ سریع و تند، این راهبرد ممکن است بهترین روش باشد.
· روش ابتکار و خلاقیت. در این روش، کارگردان در حقیقت کل برنامه را با تمام جزئیاتش طراحی می کند. او در این سبک و روال انتظار دارد که گروههای سازندۀ برنامه، جزئیات طراحی شدۀ او را دنبال کنند و اندیشه های او را به مرحلۀ اجرا در آورند. با راهنماییهای کارگردان، اندیشه ها و افکار او در بارۀ دکور، ترکیب تصویر و ... به وسیلۀ کارشناسان و افراد فنی در قالب یک برنامۀ تلویزیونی ساخته می شود.
در عمل ، کم و بیش هر یک از روشهای یاد شده در بالا، در برنامه های روزانه وجود دارد.
وجوه مختلف حرفۀ کارگردانی
تجزیه و تحلیل
· ارزیابی هدف و اندیشه برنامه .
· دستیابی به یک موضوع واحد برنامه چگونه قابل عرضه است .
· توجه به این مساله ک موضوع واحد برنامه چگونه قابل عرضه است.
· پیش بینی باثیر برنامه بر بینندگان.
توضیح و توصیف
· بشریح و بیان مفاهیم برنامه برای گروه تولید
مشورت و برنامه ریزی فنی برای ضبط و تولید
· بررسی و کنترول روشها . فنون . تجهیزات . صحنه آرایی . حفاظت و ایمنی . مقررات و غیره
سازمان تولید
· تنظیم بودجه . خدمات . نیروی انسانی . تعیین بازیگران و مجریان و ثبت کردن نامشان . ذخیره و سایل و امکانات و غیره .
· آماده سازی بر آورد و دیگر نوشته های لازم (تصویر نامه. برگهای سفارش . صورت برداری ها و غیره )
آماده سازی مقدمات تولید
· تنظیم و آماده سازی موارد تکمیلی تولید (مثل عنوانبندی . طرح های گرافیک تمهیدات و جلوه های ویژۀ ویدئو ،موسیقی ،و تهیه تجهیزات از بایگانی و انبار). راهنمایی گروه ( در زمان برنامه ریزی و پیش تولید، تمرین، ضبط)
· راهنمایی و هدایت بازیگری و مجریان(تغییر موقعیتها، حرکتها ، سرعت و زمان اجرا، فن بیان و غیره).
· انتخاب، جرح و تعدیل و پیشنهاد تغییر و تحولات.
· دادن علامت(به بازیگران و مجریان برای آغاز بازی، حرکت وسایل، برای برش از یک تصویر به تصویر دیگر و غیره).
· بهینه سازی ( رفع مشکلات فنی و عملی).
· خدمات جنبی و تکمیلی(شبکه های ویدئو و فیلم).
· کنترل ارزشهای هنری(برای مثال اجرا، آهنگ و ضرب اجرا).
· کنترل بازی و اجرا، و گفتگوی بین بازیگران و مجریان.
· کنترل کیفیت کار دوربین (برای مثال تنظیم قاب دوربین).
· کنترل مدت زمان بخشهای برنامه.
· بر آورد نیاز های مربوط به برداشتهای مجدد و تغییرات لازم تدوین
· تدوین اولیه (تدوین بر اساس متن اجرا و ضبط شده، تغییرات و اقدامات لازم که ضروری به نظر می رسد).
· تدوین نهایی( هدایت ، برنامه ریزی و بر آورد تدوین نهایی و پس تولید).
· سازماندهی و تهیۀ مطالب لازم برای تبلیغات.